Οι άνθρωποι είμαστε δραστήρια όντα. Επιδιώκουμε συνεχώς να ζούμε διαφορετικές εμπειρίες και να αποκομίζουμε νέες γνώσεις. Αυτό το πετυχαίνουμε με πολλούς τρόπους, και ένας από αυτούς είναι να μαθαίνουμε καινούριες δεξιότητες. Αυτομάτως, λοιπόν, δημιουργείται η ανάγκη ύπαρξης κάποιου συστήματος παρακολούθησης της προόδου μας. Και εγένετο η εξέταση. Επιτυγχάνοντας σε μια εξεταστική διαδικασία σημαίνει ότι ο μαθητής έχει “κατακτήσει” τις μέχρι τώρα γνώσεις του, και μπορεί να συνεχίσει ακάθεκτος παρακάτω, σωστά; Ή μήπως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά; Ας προχωρήσουμε σε μια βαθύτερη ανάλυση, τουλάχιστον σε ότι αφορά στον δικό μας τομέα, το Krav Maga.

Τι ακριβώς μας δείχνει η επιτυχία ενός ασκούμενου στις εξετάσεις επιπέδων; Δείχνει, πολύ απλά, πως τη δεδομένη στιγμή είχε την ικανότητα -τεχνικά, νοητικά ή/και σωματικά- να εκτελέσει σωστά τις προκαθορισμένες ενέργειες που απαιτούνταν από το τεστ. Είναι απόλυτο ότι ο επιτυχών είναι 100% ικανός από τη στιγμή που πήρε το δίπλωμα στα χέρια του; Όχι πάντα. Δεν είναι αδύνατον ορισμένες φορές κάποια λάθη να περνούν απαρατήρητα και ο ασκούμενος να σταθεί τυχερός, ή αντίστοιχα ένας κατά τα άλλα σωστά προετοιμασμένος μαθητής να αποδώσει χαμηλότερα του αναμενόμενου λόγω εξωγενών παραγόντων. Δυστυχώς ή ευτυχώς, και ενώ η επιδίωξή μας είναι να είμαστε απολύτως δίκαιοι, δε μπορούμε να μη λάβουμε υπόψιν τον πάντα αστάθμητο ανθρώπινο παράγοντα, ο οποίος μπορεί κάποιες φορές να ανατρέψει τα πάντα, κι αυτό είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει στη ζωή γενικότερα, και καλό θα είναι να το αποδεχτούμε και να γνωρίζουμε ότι μπορεί να συμβεί στον καθένα μας ανά πάσα στιγμή. Αλήθεια, πώς διαχειρίζεσαι την αποτυχία; Τη χρησιμοποιείς ως μια ευκαιρία να γίνεις καλύτερος και να δουλέψεις σκληρότερα, ή τότε είναι η στιγμή που αποφασίζεις πως ο εξεταστής σε στοχοποίησε εσκεμμένα και η γνώμη του δεν έχει την ίδια βαρύτητα όπως στην περίπτωση που θα είχε αποφασίσει ότι πέτυχες; Αλλά αυτή είναι κουβέντα για μια άλλη φορά.

Ας σκεφτούμε και κάτι ακόμα. Το γεγονός ότι κάποιος απέδωσε όπως έπρεπε κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης, σημαίνει απαραιτήτως ότι θα μπορεί να αποδώσει το ίδιο καλά στις ίδιες ενέργειες μετά από έξι μήνες, ένα χρόνο, δύο χρόνια; Και πάλι, η απάντηση είναι “όχι απαραίτητα”. Η ικανότητα λειτουργεί ακριβώς όπως ένας μυς. Αν δε την γυμνάζει κανείς συστηματικά, αυτή θα σταματήσει να λειτουργεί ικανοποιητικά. Διότι οι άνθρωποι γινόμαστε εξαιρετικά καλοί σε ότι ασκούμε συνεχώς, και αντίστοιχα γινόμαστε χειρότεροι σε ότι δεν επαναλαμβάνουμε αρκετά. Σε αυτό το σημείο έρχονται στο νου δύο ρητά. Το πρώτο -αγνώστου προελεύσεως- είναι αυτό που λέει ότι “Είσαι τόσο καλός όσο η τελευταία σου προπόνηση”, ενώ το δεύτερο είναι του Αριστοτέλη, και λέει: “Είμαστε αυτό που κάνουμε επανειλημμένα. Άρα η τελειότητα δεν είναι μια πράξη, αλλά μια συνήθεια”.

Θα αναρωτηθεί κανείς τώρα, και δικαίως. Αφού κάποιος που απέτυχε στην εξέταση είναι δυνατόν να είναι ικανότερος από κάποιον που πέτυχε, κι αν το ότι κατέκτησε κανείς ένα βαθμό δε σημαίνει ότι θα είναι εξίσου ικανός αργότερα, τότε ποιο το νόημα; Γιατί εξεταζόμαστε;

Η εξεταστική διαδικασία έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα, και αυτό είναι ότι δίνει κίνητρο. Όταν ο μαθητής γνωρίζει ότι πρόκειται να κριθεί, οδηγείται στην ανάγκη να εξασκηθεί εντατικά, να τελειοποιήσει τις γνώσεις του και τελικά να γίνει καλύτερος. Όταν θέτει έναν ορατό, εφικτό στόχο, η δίψα για την επίτευξή του πολλαπλασιάζεται, κι αυτό είναι άλλο ένα στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Βαθιά μέσα μας όλοι αποδίδουμε καλύτερα όταν κινούμαστε συστηματικά και οργανωμένα προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση. Άλλο ένα σημαντικό ατού των εξετάσεων είναι ότι παράλληλα αποτελούν και μια διαδικασία εκμάθησης, αφού οτιδήποτε εκτελείται υπό στρες (ιδίως τα ενδεχόμενα λάθη που κάνει κανείς) αποτυπώνεται εντελώς διαφορετικά στο μυαλό του εξεταζόμενου.

Ας μη ξεχνάμε ποτέ όμως τον πιο σημαντικό παράγοντα όλων. Το Krav Maga είναι αυτοάμυνα. Είναι ένα σύστημα που χρησιμεύει όταν κινδυνεύει η ζωή σου. Αν αυτό που σε ενδιαφέρει μαθαίνοντάς το είναι αποκλειστικά η βαθμοθηρία, το πότε θα διδαχτείς μια νέα τεχνική (διότι σε κουράζουν οι επαναλήψεις), ή το πώς θα περάσεις από το επόμενο ανοιχτό τρίωρο σεμινάριο για να πάρεις τη βεβαίωση παρακολούθησης χωρίς να δουλέψεις δυναμικά και ρεαλιστικά απορροφώντας την ουσία των όσων διδάσκεσαι, μήπως πρέπει να αρχίσεις να αναρωτιέσαι γιατί ξεκίνησες να μαθαίνεις Krav Maga εξ’αρχής; Ή μήπως πιστεύεις πως όταν πέσεις θύμα εγκληματικής ενέργειας στο δρόμο ο επιτιθέμενος θα φοβηθεί επειδή θα του δείξεις το G3 σου; Η μάθηση, αλλά και ακόμα περισσότερο η διατήρηση των γνώσεων και των ικανοτήτων αυτών, είναι μια διαδικασία που δε σταματά ποτέ. Ψάξε βαθιά μέσα σου… αν αύριο το πρωί η πραγματική, ωμή, απεχθής βία, ο χειρότερος εφιάλτης όλων μας, σου χτυπούσε την πόρτα, πόσο έτοιμος θα ήσουν για να την αντιμετωπίσεις;

Αλέξανδρος Χρυσοβέργης